زنیان چیست و به چه کار میاید؟ زنیان یا ajwain که با نام علمی Trachyspermum هم شناخته میشود، گیاهی خودرو و با عمر یک‌ساله است. این گیاه که در زبان بومی به اجغون یا نان خواه هم مشهور است، بیشتر مصارف طبی داشته و به شکل دم‌نوش یا عرق زنیان مورداستفاده قرار می‌گیرد.
این گیاه گونه‌های بسیار زیادی داشته که مشهورترین آن زنیان رومی (Trachyspermum ammi) است. اصلی‌ترین ترکیب در نوشیدنی کوکاکولا عصاره گیاه زنیان است. اما خواص زنیان چیست؟ مضرات زنیان چیست؟ نحوه مصرف این گیاه به چه شکل است؟ در این مطلب در پایگاه دانش سیب و عسل، خواص گیاه زنیان را همراه با توضیحات معرفی خواهیم کرد…
نحوه مصرف زنیان
زنیان به دو روش دم‌کرده، عرق زنیان یا روغن زنیان مورداستفاده قرار می‌گیرد که عرق زنیان پرکاربردتر و شناخته‌شده‌تر است. در برخی کشورها پودر دانه یا میوه زنیان به‌عنوان ادویه هم مورداستفاده قرار می‌گیرد. عرق زنیان را می‌توان همراه با آب و بعد از هر وعده غذایی استفاده کرد.
همچنین می‌توان دم‌نوش آن را روزی یک‌بار و 1 ساعت بعد از وعده غذایی نوشید. دم‌نوش زنیان همراه با نبات یکی از بهترین گزینه‌ها برای درمان بیماری‌های عفونی بوده و استفاده از عرق زنیان رقیق‌شده در کاهش وزن مآثر است.
مشخصات گیاه زنیان
گیاه زنیان با ارتفاع حداکثر 1 متر، ساقه‌های متراکم و پر گل دارد. گل‌های زنیان سفیدرنگ و کوچک هستند. حاصل این گیاه میوه زنیان است که بیضی‌شکل بوده و رنگ آن قهوه‌ای تیره است.
عرق زنیان چیست
طبع عرق زنیان
طبع گیاه زنیان گرم و خشک است. گرمی این گیاه بسیار بالا است. ازاین‌رو توصیه میشود که در مورد افراد گرم‌مزاج بااحتیاط مصرف شود. بهتر است این گیاه با یک مکمل همچون سکنجبین استفاده شود.
ادویه زنیان چیست
ادویه زنیان همان پودر تخم زنیان است .در برخی کشورها همانند پاکستان ،پودر دانه یا میوه زنیان به‌عنوان ادویه مورداستفاده قرار می‌گیرد.
جوهر زنیان چیست
جوهر زنیان یکی از محصولات گیاه زنیان است که خرد کننده و دفع کننده قوی سنگ مثانه وکلیه محسوب میشود. جوهر زنیان عفونتهای کلیه و مجاری ادراری را به سرعت درمان میکند.
نکته مهم:استفاده از جوهر زنیان برای افراد مبتلا به فشار خون و زخمهای گوارشی ممنوع است.
زنیان برای چیست – خواص گیاه زنیان
1-آنتی باکتریال
پررنگ‌ترین خاصیت گیاه زنیان، ضد میکروب بودن آن است که دم‌نوش آن می‌تواند مکمل بسیار مناسب برای درمان انواع بیماری‌های عفونی باشد. همچنین از این دم‌نوش می‌توان در فصول سرد سال استفاده کرده و از ابتلا به انواع سرماخوردگی جلوگیری کرد.
زنیان حاوی ترکیبی به نام تیمول است که خاصیت آنتی باکتریال دارد. این ترکیب در گیاه آویشن هم دیده میشود.
2-مواد معدنی
تخم یا میوه زنیان حاوی مقادیر قابل‌توجهی از مواد معدنی همچون تیامین، کلسیم، پتاسیم، فسفر، آهن و اسیدهای چرب موردنیاز بدن است.
3- درمان‌کننده بیماری‌های معده
عرق و دم‌نوش زنیان خاصیت ضد درد و ضد اسپاسم داشته و تنش‌های معده را برطرف میکند. زنیان باعث کاهش درد سیاتیک و بیماری نقرس میشود. دم‌نوش زنیان هم در کاهش دردهای مفاصل و تورم حاصل از آرتروز و درمان بیماری رماتیسم مآثر است. زنیان به‌عنوان دفع‌کننده سموم بدن مورداستفاده قرار می‌گیرد.
4-صاف کننده کبد
کبد یکی از اصلی‌ترین اعضای بدن است که نقشی حیاطی را در سلامت عمومی بدن ایفا میکند. رژیم‌های غذای نامناسب باعث انباشت انواع مواد مضر در کبد میشود. استفاده از زنیان این مواد مضر را دفع کرده و کبد را سبک میکند.
5-خاصیت بادشکن زنیان چیست
نفخ شکم یکی از مشکلات معده بیمار و ضعیف است. البته برخی ترکیبات غذایی ذاتاً نفاخ هستند. با استفاده یک لیوان آب و عرق زنیان، نفخ معده برطرف شده و به‌اصطلاح بادشکن است. جلوگیری از نفخ دستگاه گوارش از اصلی‌ترین خواص زنیان محسوب میشود.
6-ضد انگل و ضد قارچ
از دیگر خواص زنیان از بین بردن انگل‌های دستگاه گوارش است. همچنین از روغن آن می‌توان برای از بین بردن قارچ‌های پوستی هم استفاده کرد.
از زنیان در صنایع مختلف همچون تولید انواع عطر و یا تولید لوازم‌آرایشی و بهداشتی هم استفاده میشود.
7-ادرارآور
مصرف دم‌نوش زنیان باعث افزایش ادرار و در پی آن دفع سنگ کلیه و مثانه میشود.
8-مصلح زنیان چیست (ضد یبوست)
یبوست یکی از مشکلات دستگاه گوارش است که در طولانی‌مدت آسیب‌های جدی به روده بزرگ وارد میکند. مصرف هرروزه زنیان سخت‌ترین یبوست‌ها را به‌راحتی درمان میکند.
9-تب بر
زنیان برخلاف طبع گرمی که دارد طب بر بوده و می‌تواند برای کاهش حرارت حاصل از بیماری به کار رود.
همچنین مطالعه کنید: رزماری چیست و چه خواصی دارد
10-درمان‌کننده بیماری‌های عصبی
زنیان آرامش‌بخش بوده و همانند یک مسکن طبیعی عمل میکند. مصرف دم‌نوش یا عرق زنیان برای افراد مبتلابه ضعف اعصاب گزینه خوبی محسوب میشود.
11- خاصیت چربی شکن زنیان چیست
زنیان خاصیت چربی شکن داشته و باعث کاهش وزن و افزایش سلامتی میشود. همچنین زنیان باعث جذب بهتر مواد معدنی شده و از سوءهاضمه جلوگیری میکند.
12-ضدالتهاب
زنیان التهابات داخلی بدن همچون ورم معده و روده را درمان میکند.
13-جلوگیری از سفیدی مو
مصرف طولانی‌مدت زنیان در کنترل و به تعویق انداختن سفیدی مو مآثر است. این خاصیت به دلیل وجود درصد بالایی از آنتی‌اکسیدان در دانه‌زنیان است.
14-درمان آکنه و جوش صورت
همان‌طور که گفته شد روغن زنیان خاصیت ضدالتهابی و ضد باکتری داشته که برای درمان و پیشگیری از ایجاد آکنه و جوش صورت مآثر است.
عوارض زنیان چیست
عرق زنیان باید به‌صورت رقیق‌شده و همراه با آب استفاده شود. استفاده روزانه بیش از 3 لیوان توصیه نمی‌شود. همان‌طور که گفته شد عرق زنیان طبع گرمی داشته و بهتر است که همراه با یکی از عرقیات با طبع خنک همانند شاه‌تره مصرف شود. استفاده زنیان برای بانوان باردار ممنوع است.
لینک‌های منبع:
https://en.wikipedia.org/wiki/Ajwain
https://www.webmd.com/diet/health-benefits-ajwain#1
https://www.thespruceeats.com/carom-seeds-ajwain-1957879
https://www.healthline.com/nutrition/carom-seeds
https://www.sciencedirect.com/topics/agricultural-and-biological-sciences/ajwain
